Cykl vlogów na temat strategii przetrwania w budownictwie przy pomocy lean oraz BIM

Cykl vlogów na temat strategii przetrwania w budownictwie został rozpoczęty w celu usystematyzowania nie tylko procesu cyfryzacji budownictwa, ale i naświetlenia koniecznych zmian całego otaczającego środowiska inwestycyjnego w branży budowlanej, w którym cyfryzacja i BIM stanowią jedynie drobną część i to wcale nie dominującą. Prawdą jest oczywiście, że cyfryzacja jest przyszłością gospodarki, ale wprowadzana osobno, bez świadomości systemowych uwarunkowań i ich korekty, może nie tylko nie dać oczekiwanego postępu, ale wręcz spowodować niemałe szkody w skomplikowanych procesach inwestycyjnych.

Poszczególne odcinki cyklu zajmują się różnymi aspektami każdej inwestycji budowlanej, a ich ilość nie jest nieograniczona. Planowane jest ok. 40 regularnych vlogów, cykl zostanie zakończony podsumowaniem wszystkich odcinków w jednym kończącym video, ale z możliwością sporadycznej kontynuacji cyklu w postaci pojedynczych odcinków z dodatkowymi informacjami w miarę rozwoju gospodarki, ludzkiej świadomości oraz ewolucji cywilizacji. Dotyczy to szczególnie oczywistego rozwoju informacji technologicznej, ale przecież nie tylko.

Z uwagi na obszerność materiału nie było możliwe zamknięcie tematu w krótszej formie. Z drugiej strony długie wywody na jeden konkretny temat byłyby za nudne, stąd zostały one wzbogacone o różne zakulisowe informacje oraz pewne elementy rozrywkowe. Mogłoby się wydawać, iż niektóre aspekty nie są powiązane z głównym celem serii, ale zostały one jednak starannie przemyślane, nie tylko pod względem ich zestawienia, ale i kolejności ich pojawienia się w filmach. Stąd zatem ich obecność w cyklu.

Niektóre z proponowanych zmian i usprawnień systemu procedowania inwestycji budowlanych dadzą się wprowadzić dość szybko, ale niestety najważniejsze z nich wymagają o wiele więcej czasu i ludzkiego zaangażowania, stąd wnioski płynące z całego cyklu nie napawają optymizmem. Główny nacisk został położony na ewolucję ludzkiej świadomości, która jest najtrudniejsza ze wszystkich proponowanych zmian, a bez niej żadna cyfryzacja nie poprawi procesów budowlanych. Nadal brak w nich współpracy, przepływ tworzenia i dostarczenia zasobu inwestycyjnego jest fragmentowany, nie ułatwiają tego antagonistyczne umowy regulujące formy działania, ani formuły przeprowadzania tych procesów.

Biorąc pod uwagę nasze rodzime status quo, może nie byłoby to na pozór aż tak złe, zawsze można wytłumaczyć permanentną nieefektywność inwestycji budowlanych wieloma podobnymi doświadczeniami z przeszłości (na zasadzie: ‘nie jesteśmy wcale gorsi’). Na świecie funkcjonują już jednak zaplanowane, zapisane i praktykowane przykłady ewolucji form organizacji, kooperacyjnych umów typu relacyjnego, metod lean construction, które pozwalają na przeprowadzanie inwestycji budowlanych w kosztach, terminie i przy zachowanej jakości. Biorąc pod uwagę te przykłady powyższe tłumaczenia mają jednak coraz mniej sensu i wystawiają nam żenujące świadectwo nie tylko nieudaczności, ale i braku kreacji, a może nawet i percepcji, realnych perspektyw.

Vlogi mogły skądinąd mieć o wiele ostrzejszą formę, ale zawsze przyjmowane jest nastawienie, iż ludzka psychika nie jest destrukcyjna, a do tego lubi się rozwijać. Stąd też wybrana forma informacyjna, a nie piętnująca. Nie zmienia to jednak faktu, iż czas nagli, a inne sąsiednie kraje rozwijają się równie szybko, jak nie szybciej. Jeśli chcemy pozostać konkurencyjni i nie stać się kolonią wyżej rozwiniętych specjalistów z innych krajów świata, należałoby się bardziej pochylić nad przedstawionymi we vlogach aspektami rozwoju współczesnego budownictwa w kierunku większej efektywności. Sama cyfryzacja, jako się rzekło, niewiele tu zmieni, ważna jest zmiana nastawienia w ogóle.

Ważnym rozróżnieniem stało się wyodrębnienie metodyki BIM jako kategorii dotyczącej zarządzania informacją, a więc jej tworzenia, dzielenia się nią, jej magazynowania oraz bezpieczeństwa. Jest to zatem domena managerów, którzy notabene nie tworzą wartości dla klienta. Konsekwencją było uświadomienie sobie luki standaryzacyjnej dotyczącej samych procesów wykonawczych w budownictwie, a więc kategorii operacyjnej. To jest jedno z największych zagrożeń myślenia o procesach budowlanych, bo pozostawia niezagospodarowane w sensie standaryzacji wielkie obszary branży budowlanej. Lukę tę wypełnia znakomicie lean construction, ale nie jest to metodyka obecna w polskich realiach, co zostało podniesione wielokrotnie w odcinkach cyklu.

Prezentowany cykl vlogów nie pretenduje oczywiście do nieomylności, zawsze jest w nim miejsce na dodatkowe aspekty, a nawet na korektę do tej pory przedstawionych, ale nie znaczy to, że przez pojedyncze subiektywne obiekcje można uzyskać legitymację odrzucenia całości materiału. Choćby dlatego, że tematy te prędzej czy później powrócą i dobrze byłoby być na nie przygotowanym, tym bardziej, że funkcjonują one już w innych miejscach na świecie.

Główną cechą całego cyklu jest systemowa analiza sposobu, w jaki procedowane są procesy gospodarcze, z naciskiem na branżę budowlaną. Ponieważ procesy budowlane są jednymi z najbardziej skomplikowanych, a do tego zależnych od nieprzewidzianych czynników, jak np. warunki atmosferyczne, zestaw możliwych elementów systemu jest obszerny, stąd też duża ilość zaprezentowanych filmów. Celem jest oparcie procesu inwestycyjnego na równomiernym przepływie wykonywanych zadań (flow) i ciągłym usprawnianiu całego systemu, a nie jego części.

Generalnie nacisk na samą cyfryzację mógłby w efekcie poskutkować w przyszłości stopniową eliminacją czynnika ludzkiego z procesów inwestycyjnych. Tego jednak raczej nie chcemy, gdyż ludzki inżynierski umysł nadal jest w stanie wprowadzić bardziej wyrafinowaną wartość dodaną do zestawu początkowych wartości inwestora niż mogłyby to zrobić nawet najbardziej inteligentne maszyny. Nie możemy co prawda dokładnie przewidzieć przyszłości branży budowlanej, ale wizja świata budowanego przez same roboty musi realistycznie pozostać do subiektywnej oceny wszystkich uczestników procesów budowlanych. Oni sami muszą zdecydować, czy dalej chcą współtworzyć branżę budowlaną czy wolą oddać pole cyfrowej sztucznej inteligencji albo specjalistom zagranicznym (w zależności od przedziału czasowego).

Bo wtedy powrót do naszej obecności w znanych nam do tej pory procesach może już nie być możliwy. Wybór należy do nas samych, proszę zatem potraktować te filmy jako materiał do przemyślenia:

Oto tematyka, która została poruszona do tej pory (stan na 2022-03-07):

#01 – wstęp do cyklu, przedstawienie zagadnienia lean, pętle PDCA, ciągłe doskonalenie

#02 – wprowadzenie do kaizen, myślenie szybkie i wolne, gemba – miejsce powstawania wartości

#03 – informacja, arkusze A3 rozwiązywania problemów, metoda szukania przyczyny źródłowej

#04 – informacja w świecie realnym, normy BIM, hierarchia informacyjna w budownictwie, praktyczny przykład A3

#05 – strategie biznesowe, MacroBIM i jego ewaluacja dla ekonomicznej kontroli inwestycji budowlanej we wczesnej fazie

#06 – ekonomia, ewolucja zarządzania w procesach gospodarczych, Tayloryzm

#07 – ekologia, rewolucje przemysłowe, strategie ekologiczne dla świata

#08 – wartość dla klienta i jej strumień w inwestycji budowlanej, mapowanie tego strumienia w pierwszej fazie (strategicznej)

#09 – Last Planner® System kontroli produkcji budowlanej, jego cechy i struktura

#10 – rozwinięcie pojęcia kaizen, porządkowanie procesu projektowego, przykłady przedsiębiorstw lean

#11 – Toyota kata (doskonalenie i coaching), nawyki i ich zmiana, codzienna praktyka, historia kota Oscara

#12 – myślenie systemowe, ‘dlaczego?’/’co?’/’jak?’ (Senge/Sinek), modele mentalne, model analizy wydarzeń światowych

#13 – Lean Transformation Framework, pryncypia lean, pojęcie flow (przepływu), structogram, Lean Project Delivery System

#14 – o co chodzi w lean?, hierarchia (doskonalenie/utrzymanie), organizacja ucząca się, umieć widzieć straty, Hoshin Kanri

#15 – standardy BIM (zarządzania)/lean (zarządzania i operacyjne), LOIN, IDS, TWI, Toyota Production System (TPS)

#16 – firma Toyota i jej ludzie, jak Taiichi Ohno oszukał świat, Shingo Prize, jak świat wymyślał nazwy dla procedur Toyoty

#17 – dlaczego wdrożenia BIM/lean się nie udają, jakie są opory i jak je rozbrajać, gry skończone i nieskończone, Vanguard

#18 – usługi bim.ag: cztery typy wprowadzania lean w podmiocie budowlanym (cztery różne stopnie ingerencji w kulturę firmy)

#19 – zaawansowane standardy BIM i lean dla zarządzania (pull-strategia-macro) i działań operacyjnych (push-micro)(cz. 1)

#20 – BIM/lean a pandemia, krytyka Just-In-Time ad hoc, antykruchość, Black Swan, Blue Ocean Strategy

#21 – Target Value Delivery (4 zakresy), Target Cost, Set-Based Design, Choosing by Advantages, IPD, przykład Sutter Health

#22 – teoria zarządzania Transformation-Flow-Value, strukturyzacja pracy lean (WS) a struktura podziału pracy (WBS)

#23 – rozwój świadomości i form organizacji od czerwieni do turkusu, Human Design System, I-Ching, czakry, piramida Maslowa

#24 – zaawansowane standardy BIM i lean (pull-strategia-macro i push-micro) (cz. 2), cyfrowe bliźniaki, MVD, QFD

#25 – ryzyka inwestycyjne z perspektywy lean i organizacji samozarządzającej, normy 19650-5/-6, antykruchość, fraktale

#26 – ewolucja Last Planner® System, harmonogramy Line of Balance/Flowlines, Takt Time i mierniki wydajności w lean

W następnych odcinkach zostaną przedstawione dalsze aspekty procesów budowlanych z perspektywy lean, jak np.: organizacja turkusowa/Holacracy, cybersecurity, lean w epoce cyfrowej, nowe środowisko kontraktowe dla inwestycji budowlanych, liderzy zmian, agile/scrum w lean construction, dynamika systemu, Design for X, Open & Free BIM, IPD i 3P, studia przypadków lean construction, standardy FM w lean.

W programie do tej pory nieopublikowanym możliwe są doraźne zmiany. Zapraszam na swój kanał Youtube