Zaprojektowanie i budowa obwodnicy Zatora w ciągu drogi krajowej nr 28 z zastosowaniem technologii BIM

Spotkanie z wykonawcami stosującymi technologię BIM i zainteresowanymi dialogiem technicznym w zakresie tej technologii już za nami. Działo się! I chyba dobrze bo to pokazuje, że nam zależy. Pisząc nam mam na myśli Inwestora, Generalnych Wykonawców, Projektantów, pasjonatów BIM tych mniej i bardziej znanych. Dyskusja miejscami była gorąca. Padały mocne słowa, ale i ciekawe pytania… a to dopiero początek :).

Inwestor: GDDKiA Oddział w Krakowie
Przedmiot zamówienia (o co ten krzyk?):Zaprojektowanie i budowa obwodnicy Zatora w ciągu drogi krajowej nr 28 z zastosowaniem technologii BIM
Termin i miejsce spotkania: 16 lutego 2018r., o godzinie 11.00 , w siedzibie GDDKiA Oddział w Krakowie przy ul. Mogilskiej 25 w Krakowie
Temat spotkania: Spotkanie informacyjne z firmami – zastosowanie technologii BIM

Spotkanie rozpoczęli przedstawiciele krakowskiej Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad od zdefiniowania głównego celu realizacji czyli „szerokorozumianej edukacji i zdobywaniu doświadczeń” oraz rozpoznania „możliwości jakimi dysponują Wykonawcy”. Adresatem spotkania, jak podkreślano wielokrotnie, byli wykonawcy oraz przedstawiciele nadzoru, którzy są zainteresowani udziałem w dialogu technicznym poprzedzającym planowane postępowanie o udzielenie zamówienia.
Konsultantem GDDKiA w tym zadaniu jest ECCBIM (Europejskie Centrum Certyfikacji BIM). W gronie ekspertów zasiedli tym razem panowie: mgr inż. Dariusz Kasznia – Prezes Fundacji ECCBIM, dr. inż. Tomasz Owerko AGH oraz dr. inż. Jacek Magiera Politechnika Krakowska. Część merytoryczną spotkania rozpoczęła prezentacja dr. inż. Tomasza Owerko, która miała na celu przybliżenie idei i zakresu jaki obejmować będzie planowany dialog techniczny. Zgodnie z prezentacją „Dialog z Generalnymi Wykonawcami oraz Inżynierami będzie obejmował omówienie modelu przepływu informacji BIM w zakresie komunikacji, szczegółów technicznych dotyczących technologii modelowania w projektowaniu oraz schematów i procedur wymiany danych, a konsekwencji wykorzystania danych w procesie wykonawczym.” Poznaliśmy oczekiwania w stosunku do Podmiotów przystępujących do Dialogu Technicznego:

1. Wskazanie celów wdrożenia BIM jakie Generalny Wykonawca może zaproponować do osiągnięcia w projekcie pilotażowym. Wskazanie kluczowych obszarów w procesie projektowym, wykonawczym i użytkowym dla projektanta, wykonawcy, nadzoru oraz zamawiającego, w których zastosowanie technologii BIM zdaniem Podmiotu przystępującego do Dialogu Technicznego będzie najbardziej celowe i opłacalne,
2. Przedstawienie procesu przepływu informacji na etapie projektowym i wykonawczym, w szczególności dla zadań wspieranych przez technologię BIM wraz z modelem wymiany informacji właściwym dla danego etapu. Przedstawienie przykładowej mapy obiegu informacji w uproszczonej notacji Business Process Modelling Notation.
3. Zdefiniowanie wyników procesu BIM. W szczególności zdefiniowanie zawartości informacyjnej, poziomu szczegółowości geometrycznej oraz informacyjnej, podmiotów odpowiedzialnych za dostarczenie, kontrolę i wymianę informacji. Przykłady modeli dla zrealizowanych wcześniej projektów.
4. Przedstawienie przykładowej/potencjalnej architektury systemu (oprogramowanie, sprzęt), wynikającej z przyjętych założeń, procedur komunikacji, procedur kontroli jakości z uwzględnieniem iteracyjnych metod kalibracji modelu BIM oraz odpowiadającej im architektury CDE.

Na kolejnych slajdach przedstawione zostały takie zagadnienia jak:

• Korzyści płynące z udziału w Dialogu Technicznym,
• Cele wymagane do wskazania przez Podmioty, które przystąpią do Dialogu Technicznego,
• Sugerowany tabelaryczny format gromadzenia informacji o zakładanym celu wdrożenia BIM wraz z przykładem,
• Co umożliwia takie podejście?,
• Metody identyfikacji potrzeb wymiany informacji,
• Co to jest mapowanie procesu? wraz z przykładem (slajd 4) – mój faworyt :),
• Opis przyjętej uproszczonej notacji BPMN,
• Informacje o danych,
• Przypadki wymiany informacji,
• Prosty/przybliżony przebieg osi w płaszczyźnie 2D,
• Szczegółowy przebieg osi,
• Wymagania dotyczące standardu wymiany informacji,

Zgodnie z zapewnieniami przedstawiciela ECCBIM prezentacja będzie dostępna na stronie GDDKiA.
Po części przeznaczonej na prezentację rozpoczęła się część dedykowana dyskusji i pytaniom od potencjalnych uczestników Dialogu Technicznego zarówno do Zamawiającego jak i Konsultanta wspierającego GDDKiA w zakresie zagadnień związanych z wdrożeniem technologii BIM. O co pytano najczęściej i jakie obawy i wątpliwości mieli uczestnicy spotkania:

1. Jakie są cele GDDKiA? Skoro Wykonawcy mają zaprezentować swoje cele warto byłoby poznać jakie cele stawia przed sobą GDDKiA – trudno się nie zgodzić
2. Co będzie jeśli wachlarz celów zaprezentowanych przez Wykonawców będzie bardzo duży? Które z tych celów staną się priorytetowymi? Czy te ambitne, czy też te najmniej wymagające? – słuszna obawa / Odpowiedź: Chcemy złapać grupę reprezentatywną. Poznać możliwości rynku.
3. Czy możemy liczyć na udostępnienie przykładów map procesów? Czym to ma się skończyć, przecież te procesy są już opisane zagranicą – czy nie odkrywamy czegoś na nowo? Nie chcemy tracić czasu. Jedyne co wiemy na dzień dzisiejszy to to, że inwestycja jest w Zatorze. Czy nie podchodzimy do tematu zbyt naukowo? Taki dialog techniczny dla Wykonawcy wymaga zaangażowania dodatkowych zasobów na przygotowanie wszystkich wymaganych elementów. / Odpowiedź: Zrobienie mapy procesów jest bardzo proste i nie wymaga angażowania dodatkowych zasobów.
4. Termin do zgłoszenia chęci udziału w Dialogu Technicznym jest stanowczo za krótki. W przypadku dużych firm pozyskanie zgód na wykorzystanie modeli (stanowiących załącznik do Zgłoszenia do udziału w Dialogu Technicznym zgodnie z dokumentem „Informacja o zamiarze przeprowadzenia Dialogu Technicznego poprzedzającego planowane postępowanie o udzielenie zamówienia publicznego pn. Zaprojektowanie i budowa obwodnicy Zatora w ciągu drogi krajowej nr 28 z zastosowaniem technologii BIM”) wymaga wewnętrznych uzgodnień, które niestety wymagają min. 2 tygodni. / Odpowiedź: Przyjęliśmy wniosek i weźmiemy go pod uwagę. Wiadomość ukaże się na stronie zamawiającego.
5. Czy mają Państwo swoją propozycję SIWZ’u dla przedmiotowego zadania? (w odpowiedzi padło stwierdzenie „NIE”) co zaowocowało przypuszczeniem, że Dialog Techniczny nosi znamiona próby wyciągnięcia know how od Wykonawców. /Odpowiedź: Taka sugestia spotkała się ze stanowczym sprzeciwem przedstawicieli GDDKiA, którzy wydali się szczerze urażeni takim stwierdzeniem. Wydaje się, że równie szczerze zaprzeczyli takim intencjom z ich strony, podkreślając swoją otwartość na współprace z Wykonawcami, szczególnie przy realizacji tego projektu. Dali do zrozumienia, że w ostatnim czasie mocno otwierają się na partnerską współprace z Wykonawcami i tak spotkanie jak i dialog ma za zadanie poznać potrzeby, oczekiwania i możliwości wykonawców na rodzimym rynku tak aby dostosować stawiane wymagania do możliwości rynku. Padło nawet stwierdzenie, że nie będzie miarodajnym prezentowanie doświadczeń zdobytych przez zagraniczne zespoły/oddziały firm. Ideą jest poznanie tego co firmy są w stanie zrobić korzystając z doświadczeń zespołów pracujących tu w Polsce.
6. Dlaczego Zamawiający, przy wsparciu Konsultantów nie zdecydował się na opracowanie własnych wymagań, oczekiwań, celów etc. i tych dokumentów nie przekazał dalej do weryfikacji przez wykonawców, dając im tym samym punkt odniesienia./ Odpowiedź: zabieg taki jest celowy, gdyż zarówno Zamawiającemu jak i Konsultantom zależało na uniknięciu sytuacji, w której firmy koncentrują się na wymaganiach stawianych przez Zamawiającego starając się im sprostać nie zaś traktując je jako punkt odniesienia, który należy ocenić (w kategorii możliwy/niemożliwy/ łatwy/trudny do spełnienia).
7. Czy GDDKiA ma pomysł na wykorzystanie danych. To jest ideą BIM’u. / Odpowiedź: nie chcę tego komentować (zdanie najczęściej pojawiające się w dyskusji  ? )
8. Czy zastanawiali się Państwo co stanie się w sytuacji, gdy Wykonawcy, którzy przystąpią do Dialogu jednogłośnie stwierdzą, że największe benefity z wykorzystania BIM’u będzie miał Zamawiający więc oni tak naprawdę nie chcą tego wdrożenia i stoją na stanowisku, aby projekt realizowany był bez wykorzystania technologii BIM? Co wtedy? / Odpowiedź: nie chcę tego komentować. Nikt nikogo nie zmusza. Przecież nie ma obowiązku brania udziału w postępowaniu. …. Pytanie oceniam jako świetne, przewrotne i dające do myślenia… co jak mniemam chciał osiągnąć autor pytania: chciał pokazać brak w tej historii argumentów po stronie Zamawiającego (przy wsparciu Konsultanta), które powinny dawać wiatr w żagle Wykonawcom. To Zamawiający powinien być drogowskazem, mentorem i siłą napędową dla uczestników procesu, a niestety chyba nikt z uczestników nie odniósł takiego wrażenia (wręcz przeciwnie). Drugie dno pytania – co jest zamierzeniem Zamawiającego? Co jest naszym celem? Jak wysoko stawiamy sobie poprzeczkę? Czy równać będziemy do najsłabszych czy też będziemy starali się jednak motywować do działania? … Niestety nie wiem czy inni też tak odebrali zamysł tego pytania… nie sądzę… a szkoda, bo pytanie to można potraktować jako puentę i podsumowanie spotkania. To pytanie nie jest pytaniem przeciwnika BIM’u a osoby, której zależy aby poprzeczka szła w górę i aby ta niezwykła okazja jaką jest projekt pilotażowy przyniosła jak najwięcej korzyści wszystkim uczestnikom procesu.

Wnioski:

1. Prezentacja dopracowana (wyrazy uznania dla dr. inż. Tomasza Owerko), ale ośmielę się stwierdzić, że niestety niedostosowana do odbiorcy. Jak powiedział to jeden z przedstawicieli firm „piękna akademicka prezentacja” . Myślę, że zabrakło w niej prostego nakreślenia idei, mniej skomplikowanych ale bardziej wymownych przykładów praktycznych (nie książkowych). Schemat zapewne zrozumiały dla organizacji, dla których BIM nie jest już tajemnicą, ale czy z pewnością jasny i zrozumiały dla tych, którzy stoją na początku tej drogi. Nie sądzę.
2. Widać dobrą wolę GDDKiA. Trudno odmówić zaangażowania przedstawicielom Zamawiającego, co widać było w pełnych emocji wypowiedziach i dość sugestywnej odpowiedzi jednego z przedstawicieli GDDKiA: „możemy teraz odwrócić się do Państwa plecami, wymyślić coś i położyć na stół wymagania takie jak uważamy. Nie chcemy jednak w ten sposób podchodzić do tematu. Chcemy poznać Państwa możliwości i oczekiwania. Chcemy być Waszym Partnerem i ten projekt jest doskonałą platformą dzięki której możemy zrozumieć wzajemnie swoje oczekiwania, potrzeby i cele ale też ograniczenia i możliwości” (wypowiedź nie jest niestety przytoczona dosłownie, ale mam nadzieję że udało mi się zachować jej sens).
3. Brak przynajmniej lekko zarysowanego kierunku w jakim zmierzamy. Co chcemy osiągnąć i jak? (tu widzę rolę Konsultanta). Niestety rozumiem wypowiedź jednego z uczestników, który w jednym zdaniu podsumował „Jedyne co wiemy na dzień dzisiejszy to to, że inwestycja jest w Zatorze”. Jestem w stanie zrozumieć obawy, które pojawiły się wśród uczestników spotkania dotyczące wykorzystania know how firm. Brakowało konkretów, wytycznych, zarysu harmonogramu działania – czyli punktów w oparciu o które pracują Wykonawcy.
4. Zainteresowanie tematem spore. Na Sali pojawiło się około 100 osób. Niestety trudno powiedzieć jaką cześć z nich stanowili wykonawczy, inżynierowie a jaką osoby, które najprawdopodobniej nie będą uczestniczyć w linii bezpośredniej w procedurze.

Czekamy co przyniosą kolejne dni i trzymamy kciuki za sukces.
….. w wolnej chwili zaś analizujemy kolejne kroki, uczymy się i wyciągamy wnioski zgodnie z głównym celem jaki przyświeca nam wszystkim.

Katarzyna Orlińska-Dejer
BIM Klaster